ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI TỚI ĐỜI SỐNG VÀ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA

_

BÁO CÁO TỔNG KẾT

TÊN ĐỀ TÀI:

“ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI TỚI ĐỜI SỐNG VÀ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA”

Lĩnh vực: Kinh tế và Kinh doanh Chuyên ngành: Kinh doanh

Sinh viên thực hiện chính: Trần Thủy Tiên Nam, Nữ: Nữ Người hướng dẫn chính: Ths Hoàng Lệ Huyền

Hà Nội, tháng 5 năm 2023

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA

BÁO CÁO TỔNG KẾT

TÊN ĐỀ TÀI:

“ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI TỚI ĐỜI SỐNG VÀ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA”

Lĩnh vực: Kinh tế và Kinh doanh Chuyên ngành: Kinh doanh

Nhóm sinh viên thực hiện:

1 Trần Thủy Tiên, K16, lớp QTNL, Khoa Kinh tế và Kinh doanh 2 Đỗ Bá Hiệu, K16, lớp QTNL, Khoa Kinh tế và Kinh doanh 3 Trần Thị Lanh, K16, lớp QTNL, Khoa Kinh tế và Kinh doanh 4 Tô Thị Hồng Ngọc, K16, lớp QTNL, Khoa Kinh tế và Kinh doanh 5 Nguyễn Chí Cường, K16, lớp QTNL, Khoa Kinh tế và Kinh doanh

Người hướng dẫn: Ths Hoàng Lệ Huyền

Hà Nội, tháng 5 năm 2023

1 Tính cấp thiết của đề tài 8

2 Tổng quan tình hình nghiên cứu 9

3 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 11

3.1 Mục đích nghiên cứu 11

3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu 12

4 Đối tượng nghiên cứu 12

5 Phạm vi nghiên cứu 12

6 Phương pháp nghiên cứu 12

6.1 Thực hiện tổng hợp và phân tích tài liệu thứ cấp 12

6.2 Thực hiện tổng hợp và phân tích tài liệu sơ cấp 13

7 Bố cục đề tài 14

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI TỚI SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở VIỆT NAM 15

1.1 Một số khái niệm 15

1.1.1 Sinh viên 15

1.1.2 Mạng xã hội 15

1.1.3 Đặc điểm của mạng xã hội 16

1.1.4 Phân loại mạng xã hội 18

1.2 Lợi ích và tác hại của việc sử dụng mạng xã hội 19

1.2.1 Lợi ích của việc sử dụng mạng xã hội đối với sinh viên 19

1.2.2 Tác hại của việc sử dụng mạng xã hội đối với sinh viên 20

1.3 Ảnh hưởng của MXH tới đời sống và học tập sinh viên 20

1.3.1 Khái niệm hành vi 20

1.3.2 Phân loại hành vi 21

1.3.3 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến hành vi 22

Kết Luận Chương I 23

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI TỚI ĐỜI

SỐNG VÀ HỌC TẬP SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA 24

2.1 Khái quát về trường Đại học Phenikaa và đặc điểm của sinh viên trường Đại học Phenikaa 24

2.1.1 Giới thiệu chung về trường Đại Học Phenikaa 24

2.1.2 Cơ cấu tổ chức 26

2.1.3 Đặc điểm của sinh viên trường Đại học Phenikaa 27

2.2 Đặc điểm sử dụng mạng xã hội của sinh viên trường Đại học Phenikaa 29

2.3 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến đời sống và học tập sinh viên Trường Đại học Phenikaa 37

2.3.1 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến kết quả học tập của sinh viên 38

2.3.2 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến đời sống của sinh viên 40

2.4 Đánh gía chung tình hình sử dụng MXH trong đời sống và học tập sinh viên Trường ĐH Phenikaa 42

2.5 Nguyên nhân ảnh hưởng của MXH đến sinh viên 43

Kết Luận Chương 2 44

CHƯƠNG III: MỘT SỐ ĐỀ XUẤT VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ SỬ DỤNG MẠNG XÃ HỘI ĐẾN ĐỜI SỐNG VÀ HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA 45

3.1 Định hướng cho sinh viên 45

3.2 Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả khai thác và sử dụng mạng xã hội của sinh viên 45

3.3 Điều kiện để thực hiện hiệu quả giải pháp hoàn thiện 46

3.4 Kiến nghị 46

Đối với phía giảng viên 48

Đối với gia đình 49

Đối với sinh viên 50

DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 2.1: Số lượng mẫu khảo sát được lấy trên tổng số sinh viên

Bảng 2.2: Số lượng sinh viên chính quy học tại trường trong những năm gần đây

Bảng 2.3: Thống kê các trang mạng xã hội được sử dụng bởi sinh viên Bảng 2.4: Độ tuổi bắt đầu sử dụng mạng xã hội của sinh viên

Bảng 2.5: Mục đích sử dụng mạng xã hội của sinh viên Bảng 2.6: Thời gian sử dụng mạng xã hội của sinh viên

Bảng 2.7: Thống kê ảnh hưởng của mạng xã hội đến sinh viên Bảng 2.8: Tỷ lệ sinh viên gặp các vấn đề về sức khỏe

Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ giới tính của sinh viên

Biểu đồ 2.2: Thống kê khối ngành học của sinh viên Biểu đồ 2.3: Tần suất sử dụng mạng xã hội

Biểu đồ 2.4: Mức độ ảnh hưởng của mạng xã hội đến kết quả học tập của sinh viên

Biểu đồ 2.5: Thời gian đi ngủ của sinh viên

Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Trường Đại học Phenikaa

LỜI CAM ĐOAN

Chúng tôi - nhóm sinh viên nghiên cứu đề tài cam đoan rằng tất cả các thông tin được đưa ra trong nghiên cứu của chúng tôi về ảnh hưởng của mạng xã hội tới đời sống và học tập của sinh viên Trường Đại học Phenikaa là chính xác, được thu thập và phân tích một cách khách quan Chúng tôi cam đoan rằng tất cả các phân tích và kết luận trong nghiên cứu đều dựa trên dữ liệu đầy đủ và chính xác và được thực hiện một cách có trách nhiệm và đáng tin cậy

MỞ ĐẦU 1 Tính cấp thiết của đề tài

Hiện nay, khi khoa học kỹ thuật thế giới ngày càng phát triển, những cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật trên thế giới nổ ra như vũ bão cùng với những thiết bị thông minh như điện thoại di động, laptop, máy tính bảng,…Internet phủ sóng khắp nơi, con người được tiếp cận với mạng viễn thông khiến việc tìm kiếm thông tin, tiếp nhận thông tin và đưa/phát thông tin đi khắp mọi nơi chỉ với vài cú chạm vào màn hình thiết bị di động

Cùng với sự phát triển của các ngành khoa học kỹ thuật và các thiết bị di động thông minh là sự xuất hiện của các phần mềm, ứng dụng giải trí, học tập, mạng xã hội được tạo ra, thu hút con người sử dụng, tham gia vào mạng xã hội Có thể kể đến các ứng dụng lớn hiện nay như: Facebook, Zalo, TikTok, Instagram,…Theo thống kê của Adsplus thì năm 2023 lượng người tham gia vào các ứng dụng mạng xã hội là 5.07 tỷ người, chiếm tới 63.5% dân số trên toàn thế giới [1] Không dừng lại ở con số đó, mỗi năm con số này không ngừng tăng lên theo thời gian, tối thiểu là vài nghìn người dùng mới tham gia sử dụng mạng xã hội Bởi khả năng cập nhật thông tin nhanh chóng, mạng lưới thông tin dày đặc trải khắp các vùng lãnh thổ cho nên ngày càng nhiều người sử dụng mạng xã hội làm công cụ tìm kiếm thông tin, giải trí, trau đổi, Đặc biệt Việt Nam là một trong số các nước đứng đầu về tỷ lệ tham gia, sử dụng các ứng dụng mạng xã hội và internet Đầu năm 2023, Việt Nam có 77,93 triệu người dùng Internet, chiếm 79,1% tổng dân số Ngoài ra, số lượng người dùng mạng xã hội cũng đạt con số 70 triệu, tương đương với 71% tổng dân số Tổng số kết nối di động đang hoạt động là 161,6 triệu, tương đương với 164,0% tổng dân số Số đông người dùng tại Việt Nam tham gia vào mạng xã hội những năm gần đây lại chính là các bạn sinh viên đang theo học tại các trường đại học và cao đẳng tại Việt Nam

Các bạn sinh viên tham gia vào mạng xã hội với nhiều mục đích khác nhau như thư giãn, giải trí, cập nhật thông tin,…Đó là nơi mọi người cập nhật, chia sẻ trạng thái Đặc biệt đối với các bạn học sinh, sinh viên thì việc mà sử dụng mạng xã hội để học tập ngày càng phổ biến vì tính nhanh, đa dạng thông tin Ngoài những lợi ích, trải nghiệm mà mạng xã hội mang đến cho người dùng thì song song với những lợi ích đó là những rủi ro, những những vấn đề tiêu cực, ảnh hưởng xấu luôn rình rập mà ta không thể nhìn

thấy bằng mắt thường Những thông tin được người dùng đưa lên mạng xã hội khó kiểm soát, không tránh khỏi những nguồn thông tin tiêu cực, cực đoan, không chính xác, thậm chí còn mang xu hướng phản động gây rối xã hội và có khả năng ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành động của người sử dụng mạng xã hội, đặc biệt là các bạn sinh viên Người tham gia vào mạng xã hội có xu hướng thích chia sẻ, cập nhật trạng thái của bản thân, gia đình, bạn bè của họ lên mạng xã hội nhưng không lường trước được những rủi ro liên quan đến sự riêng tư của họ, hay nhiều trường hợp bị bạo lực mạng dẫn đến hậu quả thương tâm Sự tác động tiêu cực của mạng xã hội đã thôi thúc nhóm chúng tôi lựa chọn

đề tài: “Ảnh hưởng của mạng xã hội tới đời sống và học tập của sinh viên Trường Đại

Học Phenikaa” Nhóm nghiên cứu chúng tôi nhận thấy việc nghiên cứu đề tài này là

cấp thiết, điều tra về ảnh hưởng của mạng xã hội tới đời sống và học tập của sinh viên là một vấn đề cần được đưa ra bàn luận và chỉ ra được tầm ảnh hưởng cũng như tác động giữa hai mặt tốt-xấu của mạng xã hội tới sinh viên Chúng tôi mong muốn qua quá trình nghiên cứu thực tế và tìm hiểu, nhóm nghiên cứu sẽ đưa ra các giải pháp, kiến nghị phù hợp mới để đi đến giải quyết, khắc phục vấn đề , thúc đẩy và phát huy các mặt tích cực, hạn chế các mặt tiêu cực tới môi trường học tập và đời sống sinh viên do mạng xã hội ảnh hưởng, gây ra

2 Tổng quan tình hình nghiên cứu

Để thực hiện đề tài, nhóm nghiên cứu đã khai thác tài liệu của nhiều tác giả trong và ngoài nước từ đó làm cơ sở để triển khai đề tài, hiểu được những vấn đề lý luận cũng như thực tiễn của vấn đề nghiên cứu

Vấn đề ảnh hưởng của mạng xã hội tới đời sống và học tập của sinh viên nói chung đã được nhiều tác giả thực hiện và công bố trên nhiều công trình nghiên cứu

Trên thế giới, đã có nhiều công trình nghiên cứu, bài viết về mạng xã hội và giới trẻ thu được nhiều kết quả đảng kể như: “Mạng xã hội và thói quen sử dụng Internet của thế hệ trẻ” của Sophie Tan-Ehrhardt (2013) [14] Nghiên cứu này đã chỉ ra được những thói quen của giới trẻ khi sử dụng mạng xã hội và Internet

Một nghiên cứu khác của Niall McCrea & Annmarie Grealish với tên gọi “Nghiên cứu về ảnh hưởng của mạng xã hội tới bệnh trầm cảm, lo lắng và đau khổ tâm lý ở thanh thiếu niên” [8] đã cho thấy tác động của MXH tới bệnh trầm cảm, lo lắng và đau khổ tâm lý ở thanh thiếu niên Phạm vi nghiên cứu rộng, môi trường nghiên cứu khác biệt vì

là nghiên cứu ở quốc gia khác Nghiên cứu này chỉ ra được các khách thể ảnh hưởng tới nhóm bệnh tâm lý trên, đưa ra kết quả về nhận thức tinh thần, tình trạng sử dụng internet của một nhóm sinh viên Nghiên cứu này so sánh xã hội khi sử dụng mạng xã hội và khi không sử dụng mạng xã hội Chỉ ra được điểm hạn chế, bài học kinh nghiệm về mặt chuyên môn nhưng lại không đưa ra giải pháp hay kiến nghị khắc phục vấn đề

Tác giả Diah Wisenberg Brin với bài viết “Internet làm thay đổi tư duy và hành vi của giới trẻ” trên tạp chí Magazin của nước Anh[4] cho rằng các phương tiện truyền thông hiện đại đã góp phần làm thay đổi nhận thức và hành vi của giới trẻ, đặc biệt là internet, phương tiện làm thế giới xích lại gần nhau trên mọi phương tiện

Ở Việt Nam, có một số công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài, tiêu biểu như: Công trình “Nghiên cứu về ảnh hưởng của mạng xã hội tới sinh viên trường Đại học Nội vụ” năm 2019 của tác giả Hoàng Phú Hưng[9] Nghiên cứu này đã phân tích được thực trạng ảnh hưởng của mạng xã hội đến sinh viên trường Đại học Nội vụ Hà Nội từ các tác động tích cực đến các tác động tiêu cực và chỉ ra được những nguyên nhân ảnh hưởng của mạng xã hội đến sinh viên Từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao những ảnh hưởng tích cực của mạng xã hội đến sinh viên nói chung và sinh viên trường Đại học Nội vụ Hà Nội nói riêng

Bên cạnh đó, cũng có một số những công trình nghiên cứu liên quan như “Một số ảnh hưởng của internet, mạng xã hội tới giới trẻ” trên tạp chí khoa học Học viện phụ nữ Việt Nam Nghiên cứu này chi tiết hơn khi đã chỉ ra mặt tích cực và tiêu cực ở nhiều phương diện: giáo dục, truyền thông và thông tin, việc làm Tuy nhiên nghiên cứu này chỉ bàn luận mà chưa đưa ra được giải pháp khắc phục vấn đề

Tác giả Lê Minh Công (2011) đã nghiên cứu “Tác động của internet đến nhận thức và hành vi giới tính, tình dục ở thanh thiếu niên” [5] Nghiên cứu cho thấy Internet xuất hiện giúp mỗi cá nhân thể hiện được cái tôi với người khác, làm thay đổi tiêu cực đến các mối quan hệ trong cuộc sống, gia đình, học tập, công việc…làm một bộ phận thanh thiếu niên có những nhận thức sai lệch về thế giới, hành vi tình dục và các mối quan hệ “Nghiên cứu tác động của mạng xã hội lên sinh viên ở thành phố Hồ Chí Minh” dó nhóm sinh viên Trường đại học Ngoại Thương TP Hồ Chí Minh thực hiện Nghiên cứu này có phạm vi rộng Cụ thể, nhóm nghiên cứu thực hiện khảo sát đối với sinh viên các trường đại học tại địa bàn thành phố Hồ Chí Minh Nghiên cứu đã chỉ ra việc sử dụng mạng xã hội hiện nay là một tât yếu, khi mà với sự phát triển nhanh chóng của

công nghệ và Internet này, sự tiếp cận với MXH trở nên dễ dàng và sức hút ngày càng lớn với những lợi ích của nó mang lại Tuy nhiên, việc lạm dụng MXH đã và đang để lại rất nhiều hệ lụy và tác hại khôn lường

Đại học Phenikaa là một trong những trường đại học mới được đầu tư và phát triển trong một vài năm trở lại đây Với mục tiêu đầu tư vào chất lượng, lấy người học làm trung tâm, luôn đổi mới, sáng tạo và trải nghiệm, trường Đại học Phenikaa đã và đang khẳng định được thương hiệu cũng như sứ mệnh của mình Số lượng sinh viên đầu vào của trường ngày càng tăng không chỉ về số lượng mà còn cả chất lượng Với số lượng sinh viên ngày càng đông, vấn đề sử dụng Internet và các phương tiện truyền thông của sinh viên trường Đại học Phenikaa là một đề tài đáng được quan tâm, nghiên cứu Tuy nhiên chưa có đề tài nào nghiên cứu về thực trạng tác động của truyền thông nói chung và MXH nói riêng đến đời sống và học tập của sinh viên trường Đại học Phenikaa

Như vậy liên quan đến vấn đề sử dụng MXH của giới trẻ đặc biệt là sinh viên đã có nhiều công trình nghiên cứu trong và ngoài nước tiếp cận ở những góc độ khác nhau, góp phần làm rõ về mặt lý luận cũng như thực trạng nhằm phát huy những tác động tích cực và hạn chế những tác động tiêu cực của MXH đến lối sống của giới trẻ, trong đó có sinh viên Tuy nhiên, đến nay tại trường Đại học Phenikaa chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào về việc sử dụng MXH của sinh viên, do đó nhóm nghiên cứu đã lựa chọn đề tài: “Ảnh hưởng của MXH tới đời sống và học tập của sinh viên” với phạm vi nghiên cứu là trường Đại học Phenikaa

Thông qua đề tài, nhóm nghiên cứu muốn làm rõ thực trạng sử dụng và tác động của MXH tới đời sống và học tập của sinh viên trong trường để từ đó có thể đưa ra những giải pháp thiết thực nhất nâng cao hiệu quả những ảnh hưởng tích cực của MXH

đến sinh viên

3 Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1 Mục đích nghiên cứu

Phân tích thực trạng ảnh hưởng của mạng xã hội đến sinh viên trường Đại học Phenikaa, từ đó đưa ra các giải pháp và đề xuất hướng tới mục tiêu nâng cao ảnh hưởng tích cực và hạn chế những rủi ro, tiêu cực từ mạng xã hội tới sinh viên trường Đại học Phenikaa

3.2 Nhiệm vụ nghiên cứu

Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, nhóm tác giả cần thực hiện 3 nhiệm vụ nghiên

- Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm giảm thiêu tác động tiêu cực của

mạng xã hội tới đời sống và học tập sinh viên trường Đại học Phenikaa 4 Đối tượng nghiên cứu

Ảnh hưởng của MXH tới đời sống và học tập của sinh viên nói chung và sinh viên Trường Đại học Phenikaa nói riêng

5 Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi thời gian: năm học 2022 - 2023

- Phạm vi không gian: Trường ĐH Phenikaa Sinh viên nhập học hệ ĐH chính quy năm học 2022 khối ngành Kinh tế - Kinh doanh, khối ngành Khoa học Sức khỏe, khối ngành Khoa học Xã hội và Nhân văn và khối ngành Kỹ thuật - Công nghệ

- Nội dung nghiên cứu: tập trung mô tả thực trạng các ảnh hưởng của mạng xã hội (tích cực, tiêu cực) đến đời sống và học tập của sinh viên trường ĐH Phenikaa

6 Phương pháp nghiên cứu

6.1 Thực hiện tổng hợp và phân tích tài liệu thứ cấp

Đề tài được hoàn thành trên cơ sở sử dụng các phương pháp nghiên cứu truyền thống, phân tích và tổng hợp các số liệu, dữ liệu thứ cấp theo cách tiếp cận hệ thống Các số liệu thứ cấp bao gồm các tài liệu thống kê, báo cáo đã được công bố, nghiên cứu giáo trình, tài liệu tham khảo, các tạp chí chuyên ngành để tìm hiểu về định hướng, chính sách, tìm hiểu về lĩnh vực truyền thông, về mạng xã hội, về hành vi sinh viên…

Nhóm tác giả đã tìm kiếm tài liệu sách báo chuyên ngành thông qua thư viện, các trang mạng điện tử, các báo cáo, kết luận sau đó tổng hợp và phân loại Sau khi phân loại, nhóm tác giả xác định các vấn đề liên quan cần đọc Khi nghiên cứu tài liệu, nhóm tác giả đánh dấu toàn bộ các thông tin cần thiết phục vụ cho việc tra cứu sau này Một số thông tin được trích dẫn trực tiếp, một số được tổng hợp hoặc khái quát ý để diễn đạt lại trong đề tài nghiên cứu

6.2 Thực hiện tổng hợp và phân tích tài liệu sơ cấp

a Phương pháp nghiên cứu định tính:

Nhóm tác giả dùng để gạn lọc, phân tích, tổng hợp các thông tin cần nghiên cứu từ đó tìm ra các yếu tố quan trọng trong việc xác định các nguyên nhân và tác động của mạng xã hội đến đời sống sinh viên Nghiên cứu định tính gồm các phương pháp sau:

+ Phương pháp phân tích tổng hợp

+ Phương pháp phân tích hệ thống

+ Đánh giá thực tiễn để tìm ra các hạn chế tồn tại và đề xuất giải pháp khắc phục + Phương pháp thảo luận, phỏng vấn, quan sát

b Phương pháp nghiên cứu định lượng:

Sau khi thực hiện nghiên cứu định tính, nhóm tác giả tiến hành nghiên cứu định lượng Tuy nhiên do là nhóm sinh viên năm thứ nhất nên hạn chế trong kiến thức về phương pháp hồi quy tuyến tính trong thống kê để kiểm định (Phần mềm thống kê SPSS), nên nhóm tác giả đã không sử dụng mà chỉ sử dụng các nghiên cứu định lượng đơn giản hơn (dùng Excel) để lượng hóa bằng con số các yếu tố đã gạn lọc trong phần nghiên cứu định tính

Nhóm tác giả tiến hành khảo sát 550 đối tượng là sinh viên năm thứ nhất thuộc các khoa của trường Đại học Phenikaa với bảng khảo sát gồm 15 câu hỏi

Phương pháp này được tiến hành như sau:

- Lập bảng câu hỏi khảo sát: Thông qua phương pháp nghiên cứu định tính,

chúng tôi xây dựng bảng hỏi bằng công cụ Google form với 15 câu hỏi Nội dung của các câu hỏi nhằm để xác định mức độ tác động của MXH tới đời sống và học tập của sinh viên về cả hai chiều hướng tích cực và tiêu cực

- Xác định mẫu khảo sát:

+ Vì phạm vi nghiên cứu là tại trường Đại học Phenikaa trong năm học 2022 – 2023 nên nhóm lấy mẫu phiếu khảo sát là sinh viên năm thứ nhất tại trường ĐH Phenikaa

+ Căn cứ vào Kết quả tuyển sinh hệ đại học chính quy của trường Đại học Phenikaa năm 2022 để lấy mẫu theo các khối học:

Bảng 2.1 Số lượng mẫu khảo sát được lấy tính trên tổng số sinh viên

(Nguồn: Số lượng sinh viên trúng tuyển 2022 ĐH Phenikaa – Phòng TT&TS)

- Thu thập và làm sạch dữ liệu: Sau khi thu thập dữ liệu bằng 2 hình thức (online

và offline), lọc các dữ liệu rác, các phiếu điền giá trị còn thiếu để lọc ra được dữ liệu sử dụng cho quá trình nghiên cứu

- Phân tích kết quả: Tính toán và đánh giá mức độ ảnh hưởng của MXH đến đời sống và học tập của sinh viên: Thống kê, lọc kết quả khảo sát, đánh giá mức độ ảnh hưởng bằng cách sử dụng biểu đồ trực quan để phân tích và đưa ra kết quả

7 Bố cục đề tài

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo và Phụ lục, đề tài được chia thành 3 chương:

Chương I: Cơ sở lý luận về ảnh hưởng của mạng xã hội tới dời sống và học tập sinh viên các trường đại học ở Việt Nam

Chương II: Thực trạng ảnh hưởng của mạng xã hội tới đời sống và học tập sinh viên Trường Đại học Phenikaa

Chương III: Một số đề xuất và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng MXH đến đời sống và học tập của sinh viên trường Đại học Phenikaa

CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI TỚI SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở VIỆT NAM

1.1 Một số khái niệm 1.1.1 Sinh viên

Sinh viên là một khái niệm quen thuộc trong hệ thống giáo dục đại học Họ là những người đang học chương trình đào tạo trình độ đại học hệ chính quy tại các cơ sở giáo dục đại học, là trung tâm của các hoạt động giáo dục và đào tạo trong cơ sở giáo dục đại học, được bảo đảm Điều kiện thực hiện đầy đủ nhiệm vụ và quyền trong quá trình học tập và rèn luyện tại cơ sở giáo dục và đào tạo [3].Ví dụ, tại Trường Đại học Phenikaa, sinh viên được đào tạo trong nhiều ngành nghề khác nhau như Kinh tế và Kinh Doanh, Điện- Điện Tử, Công nghệ thông tin, Y khoa, Du lịch, Ngoại ngữ và nhiều lĩnh vực khác

Với vai trò của một sinh viên, họ có nhiều khả năng, sự nhiệt huyết và đầy tò mò để tìm hiểu thêm về các lĩnh vực mà mình đang học Họ phải hoàn thành nhiều bài kiểm tra, đồ án, báo cáo và tham gia vào các hoạt động ngoại khóa để phát triển kỹ năng và nâng cao hiểu biết của mình Ngoài ra, sinh viên còn có thể tham gia các hoạt động xã hội như câu lạc bộ sinh viên tình nguyện hay các câu lạc bộ học thuật để tìm hiểu thêm về kiến thức chuyên ngành Một ví dụ về sinh viên ngành Quản trị nhân lực là những người đang học các kỹ năng và kiến thức liên quan đến quản lý và phát triển nhân sự trong các tổ chức và doanh nghiệp Những sinh viên này có thể học các môn như quản lý tài nguyên nhân lực, phân tích dữ liệu, tuyển dụng, đào tạo và phát triển nhân viên Sau khi tốt nghiệp, họ có thể trở thành các chuyên gia về quản trị nhân lực hoặc làm việc trong các vị trí quản lý nhân sự trong các công ty và tổ chức

1.1.2 Mạng xã hội

Mạng xã hội là một hệ thống kết nối giữa các cá nhân hoặc tổ chức trên internet, cho phép họ chia sẻ thông tin, tương tác và xây dựng quan hệ một cách trực tuyến[4] Điều này đòi hỏi các thành viên tham gia tạo ra một hồ sơ cá nhân trên mạng xã hội và kết nối với những người khác thông qua các liên kết bạn bè hoặc theo dõi.

Mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, làm thay đổi phong cách chúng ta kết nối giao tiếp và tương tác lẫn nhau Chúng ta có thể thấy nó ở khắp mọi nơi, từ Facebook cho đến Twitter, Instagram và LinkedIn Mạng xã

hội cung cấp cho chúng ta nhiều lợi ích, bao gồm tăng cường mối quan hệ xã hội, tạo ra cơ hội giao tiếp và chia sẻ thông tin, và giúp kết nối chúng ta với những người ở xa Tuy nhiên, mạng xã hội cũng có những hạn chế và rủi ro Các thông tin cá nhân có thể bị lộ ra ngoài và dẫn đến mối đe dọa về an ninh Ngoài ra, sự phụ thuộc vào mạng xã hội để

tương tác có thể dẫn đến sự cô đơn và tách biệt với xã hội thực Ví dụ về mạng xã hội

là Facebook, nó được hành lập bởi Mark Zuckerberg vào năm 2004 và đã trở thành mạng xã hội lớn nhất thế giới Trên Facebook, người dùng có thể tạo một trang cá nhân, đăng tải hình ảnh và video, chia sẻ thông tin và tương tác với bạn bè thông qua tin nhắn hoặc bình luận Facebook cũng có một số tính năng khác như nhóm, trang doanh nghiệp và sự kiện

Để hiểu rõ hơn về mạng xã hội, chúng ta có thể nhìn vào cách mà nó ảnh hưởng đến sự tương tác xã hội của con người Trên mạng xã hội, chúng ta có thể kết nối với một số lượng lớn người, từ những người quen biết trong cuộc sống hàng ngày đến những người ở các địa điểm khác nhau trên thế giới Tuy nhiên, việc tương tác trên mạng xã hội có thể khác biệt so với tương tác thực tế Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc sử dụng mạng xã hội có thể làm giảm mức độ tương tác xã hội của con người trong thế giới thực, gây ra sự cô đơn và tách biệt Bên cạnh đó, mạng xã hội cũng có thể tạo ra một môi trường mà các thông tin giả mạo hoặc không chính xác có thể được phổ biến rộng rãi, ảnh hưởng đến quan điểm của một số người

Tóm lại, mạng xã hội là một phần không thể thiếu của cuộc sống hiện đại, cho phép người dùng kết nối và tương tác với nhau trên toàn thế giới Tuy nhiên, nó cũng có những hạn chế và tác động tiêu cực đến người dùng và xã hội nói chung, và vì vậy, chúng ta cần cân nhắc và quản lý cẩn thận việc sử dụng mạng xã hội để đảm bảo sự phát triển và bền vững của xã hội

1.1.3 Đặc điểm của mạng xã hội

Trong thời đại số hóa ngày nay, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của con người Đây là một nền tảng kết nối mọi người với nhau, cho phép tương tác và chia sẻ thông tin, đồng thời tạo ra những cộng đồng trực tuyến đa dạng và phong phú Các đặc điểm quan trọng của mạng xã hội[7] bao gồm:

❖ Kết nối: Mạng xã hội cho phép người dùng kết nối với nhau trên cùng một nền tảng thông qua các tính năng như kết bạn, theo dõi, gửi lời mời kết bạn, tương tác qua

bài viết, hình ảnh hoặc video Nó cũng cung cấp các tính năng tìm kiếm để tìm kiếm người dùng khác hoặc các trang theo sở thích của mình

❖ Chia sẻ thông tin: Mạng xã hội cho phép người dùng chia sẻ thông tin của mình với cộng đồng mạng Tùy thuộc vào tính năng của từng mạng xã hội, người dùng có thể chia sẻ thông tin riêng tư hoặc công khai Một số tính năng chia sẻ thông tin phổ biến bao gồm tạo bài đăng, chia sẻ hình ảnh, video, âm thanh, liên kết đến trang web khác, tạo sự kiện, hoặc gửi tin nhắn riêng tư

❖ Nội dung đa dạng: Mạng xã hội cung cấp đa dạng nội dung cho người dùng, bao gồm văn bản, hình ảnh, video, âm thanh và liên kết đến các trang web khác Một số mạng xã hội còn cung cấp nội dung trực tiếp (livestream) để người dùng có thể xem các sự kiện trực tuyến

❖ Tương tác: Mạng xã hội cung cấp nhiều tính năng cho phép người dùng tương tác với nhau như bình luận, đánh giá, thả tim, chia sẻ, báo cáo, theo dõi, đồng ý hoặc phản đối Các tính năng này giúp người dùng kết nối với nhau và tạo ra một cộng đồng mạng

❖ Tính năng tùy chỉnh: Mạng xã hội cung cấp nhiều tính năng cho phép người dùng tùy chỉnh thông tin cá nhân, bảo vệ quyền riêng tư, tạo trang cá nhân, theo dõi các sự kiện, nhóm hoặc trang theo sở thích Người dùng có thể điều chỉnh cài đặt riêng tư của mình để kiểm soát ai có thể xem thông tin của họ và ai có thể tương tác với họ

❖ Thương mại điện tử: Một số mạng xã hội cung cấp cấp tính năng thương mại điện tử cho phép người dùng mua và bán hàng hóa và dịch vụ trực tuyến trên nền tảng của họ Các tính năng này bao gồm tạo trang cửa hàng, quản lý đơn hàng, thanh toán trực tuyến, quảng cáo sản phẩm và tạo khuyến mãi

❖ Thời gian thực: Một số mạng xã hội cung cấp tính năng thời gian thực (real-time) để người dùng có thể tương tác trực tiếp với nhau Ví dụ như tính năng chat hoặc video call giúp người dùng giao tiếp và trao đổi thông tin trực tiếp

❖ Truyền thông xã hội: Mạng xã hội được coi là phương tiện truyền thông xã hội vì nó cho phép người dùng tạo nội dung và chia sẻ với cộng đồng Nó cũng cho phép người dùng tham gia vào các cuộc thảo luận và chia sẻ ý kiến của mình về các chủ đề khác nhau

❖ Thu thập dữ liệu: Mạng xã hội thu thập dữ liệu từ các hoạt động của người dùng như lượt xem, bài đăng, tương tác và thông tin cá nhân Các dữ liệu này được sử

dụng để cải thiện trải nghiệm người dùng, cung cấp quảng cáo có liên quan hơn và phát triển các tính năng mới

❖ Tính năng định vị: Một số mạng xã hội cho phép người dùng sử dụng tính năng định vị để chia sẻ vị trí của họ với bạn bè hoặc tìm kiếm địa điểm gần đó Tính năng này có thể được sử dụng để tìm kiếm nhà hàng, quán cà phê, câu lạc bộ hoặc các địa điểm giải trí khác Tuy nhiên, việc sử dụng tính năng này cũng có thể liên quan đến các vấn đề về quyền riêng tư và an toàn

Tóm lại, mạng xã hội đã đem lại rất nhiều lợi ích cho người dùng, tuy nhiên cũng đặt ra những thách thức quan trọng Việc sử dụng mạng xã hội cần được thực hiện với sự cân nhắc và hiểu biết để đảm bảo an toàn, bảo mật và quyền riêng tư của người dùng [10]

1.1.4 Phân loại mạng xã hội

Có 5 loại mạng xã hội phổ biến :

❖ Mạng xã hội truyền thống: Mạng xã hội truyền thống là loại mạng xã hội được sử dụng rộng rãi nhất Nó cho phép người dùng tạo hồ sơ cá nhân, kết nối với những người khác để trao đổi thông tin, cập nhật tình trạng và chia sẻ nội dung Mạng xã hội truyền thống bao gồm các tính năng như tin nhắn riêng tư, kết nối bạn bè, nhóm, trang cá nhân, sự kiện và chia sẻ nội dung Các mạng xã hội truyền thống phổ biến nhất hiện nay là Facebook, Twitter, Google+ và LinkedIn

❖ Mạng chia sẻ hình ảnh và video Mạng chia sẻ hình ảnh và video tập trung vào chia sẻ nội dung đa phương tiện, như Instagram, Flickr và YouTube Nó cho phép người dùng tạo và chia sẻ hình ảnh và video của mình, tương tác với nhau và theo dõi những người khác Các tính năng như lọc ảnh, thẻ, bình luận và chia sẻ giúp người dùng tạo ra các bộ sưu tập độc đáo và kết nối với những người có sở thích tương tự

❖ Mạng xã hội thảo luận Mạng xã hội thảo luận cho phép người dùng thảo luận và chia sẻ ý kiến về các chủ đề cụ thể, như Reddit và Quora Người dùng có thể đăng bài, bình luận và bình chọn các nội dung khác nhau, giúp tạo ra những cuộc thảo luận sôi nổi và thú vị Mạng xã hội thảo luận giúp tạo ra một cộng đồng tương tác thông qua các chủ đề quan tâm, và người dùng có thể tìm kiếm thông tin, giải đáp thắc mắc và chia sẻ ý kiến của mình

❖ Mạng xã hội viết blog Mạng xã hội viết blog cho phép người dùng viết và chia sẻ các bài đăng trên blog cá nhân của họ, như Tumblr và WordPress Nó cho phép người dùng tùy chỉnh nội dung và giao diện của blog cá nhân của mình, cũng như tương

tác với những người khác thông qua các bình luận và thảo luận Mạng xã hội viết blog giúp tạo ra một cộng đồng các blogger và cung cấp một nền tảng để chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và ý kiến Nó cũng có thể được sử dụng như một công cụ tiếp thị để quảng bá sản phẩm và dịch vụ của một doanh nghiệp

❖ Mạng xã hội đánh giá Mạng xã hội đánh giá cho phép người dùng đánh giá, xếp hạng và đánh giá các sản phẩm, dịch vụ và doanh nghiệp khác nhau, như Yelp và TripAdvisor Các đánh giá và xếp hạng của người dùng được sử dụng để cung cấp thông tin về chất lượng sản phẩm và dịch vụ, giúp người dùng đưa ra quyết định thông minh và đúng đắn Nó cũng cho phép doanh nghiệp cải thiện chất lượng và tăng cường tương tác với khách hàng của mình.

Tổng quan, mỗi loại mạng xã hội có các tính năng và chức năng đặc biệt, phục vụ cho các mục đích khác nhau và thu hút một đối tượng khác nhau của người dùng Tuy nhiên, tất cả chúng đều cung cấp một nền tảng để kết nối con người với nhau, tạo ra cộng đồng và chia sẻ nội dung

1.2 Lợi ích và tác hại của việc sử dụng mạng xã hội

1.2.1 Lợi ích của việc sử dụng mạng xã hội đối với sinh viên

❖ Kết nối quan hệ bạn bè, người thân: người dùng mạng xã hội có thể truy cập và thao tác tìm kiến tên, nickname,… của bạn bạn bè người thân hoặc người lạ thông qua đề suất kết bạn do ứng dụng MXH lập trình sẵn Với chức năng chát, gọi thoại, gọi video, người dùng có thể liên lạc với người thân bất cứ nơi nào khi có internet ❖ Giải đáp các thắc mắc, khúc mắc trong cuộc sống, học tập: sinh viên tham gia các

nhóm, hội trên MXH qua đó có thể đăng các dòng trạng thái, những câu hỏi và thắc mắc lên Qua đó có thể nhận được câu trả lời cho thắc mắc của mình

❖ Nơi giải tỏa, chia sẻ cảm xúc, áp lực cuộc sống: mỗi khi cảm thấy mệt mỏi, áp lực các bạn sinh viên có thể tìm đến mạng xã hội như một công cụ giải tỏa Sinh viên có thể cập nhật trạng thái, hay chia sẻ cảm xúc, bài đăng, hay chia sẻ, tâm sự với những người bạn thông qua mạng xã hội

❖ Tiếp nhận thông tin nhanh chóng: MXH là một trong những kênh cập nhật thông tin nhanh nhạy nhất Những tin tức, sự kiện “nóng hổi” luôn được cập nhật liên tục và mới mẻ

❖ Kinh doanh, thu nhập: đối với các bạn nắm bắt được thời cơ, xu hướng của thị trường thì kinh doanh thông qua các trang mạng xã hội chính là “miếng bánh ngọt” dành

cho các bạn khi mà mua hàng online đang dần trở nên phổ biến Các bạn có thể tiếp cận với nhiều đối tượng khách hàng ở nhiều vùng địa lý thông qua MXH

1.2.2 Tác hại của việc sử dụng mạng xã hội đối với sinh viên

❖ Hạn chế tiếp xúc trực tiếp đời thực: mọi người giao tiếp thông qua các ứng dụng nhắn tin, liên hệ mạng xã hội do các à phát triển ứng dụng xây dựng, ngay tại nhà, lớp học, quán cà phê,…mọi người đều có thể nhắn tin, gián tiếp trao đổi thông tin với nhau mà không

❖ Lãng phí thời gian, trì hoãn công việc, học tập: sinh viên thường bị “cuốn” vào màn hình quá lâu do sức hút đặc biệt của mạng xã hội mà không thể thoát ra, gây lãng phí thời gian, luôn trì hoãn công việc, học tập do không thể tách bản thân ra khỏi MXH ❖ An toàn thông tin cá nhân không đảm bảo: thông tin của các bạn sinh viên để ở chế độ công khai rất dễ bị các đối tướng xấu lợi dụng, ăn cắp thông tin cá nhân như: hình ảnh, thông tin cá nhân,…để trục lợi, hay gây bất lợi, lừa đảo chính các bạn sinh viên hoặc người khác

Sức khỏe cá nhân, tinh thần bị ảnh hưởng: sử dụng MXH gây ảnh hưởng sức khỏe cho các bạn sinh viên bởi sức hút của MXH sẽ khiến bạn không thể rời mắt khỏi chiếc màn hình phát sáng kia, các bạn sinh viên có thể thức khuya, thậm chí là thâu đêm chỉ để lướt xem các dòng trạng thái, thông tin trên mạng xã hội gây thiếu ngủ, khô mắt, ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe của các bạn. Theo một khảo sát về ảnh hưởng của mạng xã hội trong cộng đồng thanh thiếu niên ở Vương Quốc Anh cho thấy có tới 2/3 thanh thiếu niên tham gia khảo sát cảm thấy mệt mỏi vì sử dụng MXH[10]

❖ Dễ bị thao túng, tiếp thu các thông tin không đúng sự thật, phản động từ các phần tử xấu: thông tin trên mạng xã hội cập nhật nhanh, nhiều dẫn đến thiếu chọn lọc, khó kiểm soát các thông tin, bài đăng sai lệch, tiêu cực, hay mang yếu tố phản động dễ gây hoang mang, tiếp nhận thông tin sai lệch của các bạn sinh viên Kẻ gian cũng từ các yếu tố này để đánh lừa, thao túng tâm lý các bạn sinh viên theo hướng tiêu cực

1.3 Ảnh hưởng của MXH tới đời sống và học tập sinh viên 1.3.1 Khái niệm hành vi

Hành vi là một khái niệm quan trọng trong nghiên cứu hành vi học và tâm lý học Hành vi được định nghĩa là những hành động, cử chỉ hoặc phản ứng của con người hoặc

động vật trong một tình huống cụ thể[6] Hành vi có thể được thấy rõ thông qua các quan sát trực tiếp hoặc thông qua các báo cáo, cuộc khảo sát hoặc các phương pháp khác để thu thập thông tin Ví dụ, hành vi của một người trong một cuộc phỏng vấn việc làm có thể bao gồm những hành động như đưa ra câu trả lời cho các câu hỏi, cử chỉ của tay, mắt, mặt và cách người đó nói chuyện Những hành vi này có thể được quan sát và đánh giá để giúp hiểu về tâm lý và suy nghĩ của người đó

Để phân tích khái niệm hành vi một cách khoa học, chúng ta cần sử dụng phương pháp quan sát và thu thập dữ liệu cẩn thận Nghiên cứu hành vi thường sử dụng các phương pháp như quan sát trực tiếp, phỏng vấn, khảo sát và thử nghiệm thực nghiệm để thu thập dữ liệu Các phương pháp này được thiết kế để giúp giảm thiểu sai số và đảm bảo tính khách quan của dữ liệu

Trong tổ chức, hành vi của nhân viên có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của công việc và tương tác giữa các thành viên trong tổ chức Do đó, việc phân tích hành vi của nhân viên và đưa ra các biện pháp để tăng cường hành vi tích cực có thể giúp cải thiện hiệu suất tổ chức

Tóm lại, hành vi là một khái niệm quan trọng trong nghiên cứu tâm lý học và hành vi học Việc phân tích hành vi có thể giúp chúng ta hiểu và dự đoán các hành động của con người hoặc động vật trong các tình huống cụ thể

1.3.2 Phân loại hành vi

Trong nghiên cứu hành vi học và tâm lý học, có tổng cộng 4 loại hành vi cơ bản: hành vi kỹ xảo, hành vi bản năng, hành vi trí tuệ và hành vi đáp ứng[6] Mỗi loại hành vi có những đặc điểm riêng và được điều khiển bởi các quá trình khác nhau trong não

bộ

Thứ nhất, hành vi kỹ xảo là hành vi được học từ kinh nghiệm và luyện tập, và thường liên quan đến các kỹ năng vật lý hoặc tinh thần Ví dụ, việc chơi đàn guitar, đi xe đạp hay chơi bóng đá đều là các hành vi kỹ xảo Các hành vi này có thể được cải

thiện thông qua việc luyện tập đều đặn

Thứ hai, hành vi bản năng là các hành vi mà chúng ta thực hiện tự động và không cần phải suy nghĩ quá nhiều Ví dụ, hành vi thở, nhịp tim hay phản ứng tự động của cơ thể khi gặp nguy hiểm Các hành vi này được điều khiển bởi các quá trình vô thức trong

não bộ

Thứ ba, hành vi trí tuệ là các hành vi liên quan đến suy nghĩ, lập luận và giải quyết vấn đề Ví dụ, việc giải toán, viết bài luận hay tìm cách giải quyết vấn đề trong công việc đều là các hành vi trí tuệ Các hành vi này được điều khiển bởi các quá trình

tư duy và suy nghĩ phức tạp trong não bộ

Thứ tư, hành vi đáp ứng là các hành vi được thực hiện để đáp ứng với yêu cầu của môi trường xung quanh Ví dụ, việc điều chỉnh cử chỉ và cách nói chuyện để phù hợp với một tình huống xác định là một hành vi đáp ứng Các hành vi này được điều

khiển bởi các quá trình xử lý cảm xúc và nhận thức trong não bộ 1.3.3 Ảnh hưởng của mạng xã hội đến hành vi

Mạng xã hội đã thay đổi cách chúng ta tương tác với nhau và cách chúng ta thực hiện hành vi Việc sử dụng mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta và cách chúng ta tương tác với thế giới xung quanh[5] Trong mạng xã hội, các người dùng thường chia sẻ thông tin, ý kiến và suy nghĩ của họ với nhau Các nội dung này có thể ảnh hưởng đến quan điểm và hành vi của người đọc Ngoài ra, mạng xã hội cũng có thể tác động đến cảm xúc và suy nghĩ của người dùng thông qua các bài viết, hình ảnh và video Mạng xã hội cũng có thể tác động đến hành vi của chúng ta bằng cách thúc đẩy hoặc ngăn chặn việc chúng ta thực hiện một hành vi cụ thể Ví dụ, nhiều mạng xã hội đã thúc đẩy sự thay đổi hành vi của người dùng trong việc tái sử dụng và tái chế nhựa để bảo vệ môi trường Tuy nhiên, việc sử dụng mạng xã hội cũng có thể dẫn đến một số hành vi tiêu cực, chẳng hạn như nghiện mạng, bắt chước hành vi không lành mạnh hay lạm dụng thông tin cá nhân của người khác Các hành vi này có thể gây hại cho sức khỏe tâm lý và ảnh hưởng đến cách tương tác của chúng ta trong cuộc sống thực Việc sử dụng MXH trong học tập cũng mang lại nhiều lợi ích tích cực Ví dụ, sinh viên tham gia vào các hội nhóm học tập để trao đổi thông tin, kiến thức học phần với nhau để tiếp thu them cái mới Tuy nhiên, nếu việc sử dụng MXH vào học tập không đúng cách cũng có thể gây nên nhiều hậu quả đáng tiếc khi lạm dụng MXH quá nhiều Tóm lại, mạng xã hội có mối liên hệ chặt chẽ đến hành vi của chúng ta Việc sử dụng mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến quan điểm, cảm xúc và hành vi của chúng ta Vì vậy, chúng ta cần đánh giá và kiểm soát mức độ tương tác của mình trên mạng xã hội để đảm bảo rằng hành vi của chúng ta là tích cực và lành mạnh

Kết Luận Chương I

Ngày nay, mạng xã hội ngày càng trở nên phổ biến và gần gũi với mọi người đặc biệt là với giới trẻ Trong các trường đại học, sinh viên sử dụng mạng xã hội như một công cụ phổ biến Tuy nhiên mạng xã hội luôn có những ảnh hưởng hai chiều đến với sinh viên, cả tích cực và tiêu cực Trong chương 1, nhóm nghiên cứu chúng tôi đã trình bày những vấn đề khái quát nhất về khái niệm, đặc điểm, các loại hình mạng xã hội, hành vi, sinh viên… Đồng thời chúng tôi cũng phân tích rõ những tác động của mạng xã hội đến với đời sống và học tập của sinh viên Những nội dung đó là căn cứ để nhóm nghiên cứu tìm hiểu sâu hơn về ảnh hưởng của mạng xã hội đến sinh viên trường Đại học Phenikaa

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG ẢNH HƯỞNG CỦA MẠNG XÃ HỘI TỚI ĐỜI SỐNG VÀ HỌC TẬP SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHENIKAA

2.1 Khái quát về trường Đại học Phenikaa và đặc điểm của sinh viên trường Đại học Phenikaa

2.1.1 Giới thiệu chung về trường Đại Học Phenikaa

2.1.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển trường Đại học Phenikaa

Trường ĐH Phenikaa (trước đây là trường ĐH Thành Tây) được thành lập ngày 10/10/2007 theo Quyết định số 1368/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Đến ngày 21/11/2018, trường Đại học Thành Tây chính thức trở thành thành viên của Tập đoàn Phenikaa - Tập đoàn Công nghệ và Công nghiệp hàng đầu tại Việt Nam, và được đổi tên thành Trường Đại học Phenikaa theo Quyết định số 1609/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ[16]

Với sự đầu tư của Tập đoàn Phenikaa, Trường thực sự đã và đang được tái cấu trúc toàn diện theo định hướng đổi mới sáng tạo và nghiên cứu để cùng với hệ thống giáo dục liên cấp trở thành một trong ba trụ cột của hệ sinh thái Phenikaa là Doanh nghiệp - Giáo dục - Nghiên cứu khoa học Hệ sinh thái này tạo điều kiện giúp Trường Đại học Phenikaa hoạt động hiệu quả theo mô hình doanh nghiệp tri thức với định hướng là trường đại học đổi mới sáng tạo, xuất sắc trong đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao, khởi nghiệp và hướng nghiệp; nơi đánh thức và hiện thực hóa tiềm năng; luôn gắn kết chặt chẽ với nhu cầu phát triển và tạo ra giá trị mới cho cộng đồng

Trong định hướng phát triển là một trường đại học không vì lợi nhuận và dựa trên triết lý giáo dục: Tôn trọng - Sáng tạo - Phản biện, Trường Đại học Phenikaa sẽ thực sự trở thành đại học trải nghiệm, nơi mà hoạt động giảng dạy và học tập của giảng viên và sinh viên được gắn liền với thực tiễn Trong nghiên cứu, Trường phát triển song song cả nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng Quá trình đào tạo gắn kết với hoạt động của các tổ chức, doanh nghiệp giúp cho sinh viên sau khi tốt nghiệp có đủ kỹ năng thực tế để làm việc hiệu quả

Quốc tế hóa là một trong những chiến lược chủ yếu để Trường Đại học Phenikaa mở rộng hợp tác quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao, hiện thực hóa mục tiêu chiến lược nằm trong Top 100 trường tốt nhất châu Á trong vòng 2 thập niên Trong giai đoạn hiện nay cùng với việc hoàn thiện mô hình hoạt động của trường đại học kết hợp với doanh nghiệp tri thức trong hệ sinh thái của tập đoàn, Trường Đại học Phenikaa đang

từng bước hiện thực hóa mục tiêu trở thành một trường đại học đổi mới sáng tạo hàng đầu của Việt Nam

2.1.1.2 Triết lý giáo dục

Triết lý Giáo dục của Trường Đại học Phenikaa là: “Tôn trọng - Sáng tạo - Phản biện’’[16] Tại Trường Đại học Phenikaa, tất cả các thành viên đều được tôn trọng, được khuyến khích và tạo điều kiện tối đa để tự do sáng tạo, tự do hình thành và theo đuổi các suy nghĩ, ý tưởng của mình, tự do thể hiện, trình bày các ý tưởng đó Mọi ý tưởng, sáng kiến đều được đón nhận, phản biện với tinh thần tích cực và tôn trọng lẫn nhau để cùng nhau chinh phục đỉnh cao tri thức

2.1.1.3 Tầm nhìn và sứ mệnh

* Tầm nhìn:

▪ Trường Đại học Phenikaa phấn đấu trở thành: Trường Đại học định hướng đổi mới sáng tạo, xuất sắc trong đào tạo, nghiên cứu, chuyển giao, khởi nghiệp và hướng nghiệp; nơi đáng thức và hiện thực hóa tiềm năng; luôn gắn kết chặt chẽ với nhu cầu phát triển và tạo ra giá trị mới cho cộng đồng

▪ Top 100 trường đại học tốt nhất châu Á vào năm 2035 * Sứ mệnh:

▪ Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho xã hội dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo, nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và thực hành

▪ Tạo môi trường nghiên cứu chuyên nghiệp và tự do sáng tạp để đáng thức và phát huy tối đa sở trường của mỗi người, tạo ra những ảnh hưởng đột phá trong khoa học công nghệ và phát triển kinh tế xã hội

2.1.1.4 Giá trị cốt lõi và thông điệp hành động

* Giá trị cốt lõi:

Mọi hoạt động chiến lược, quản trị vận hành và quan hệ hành xử với công chúng nội bộ và bên ngoài đều được thực hiện dựa trên 3 giá trị:

- Trải nghiệm: được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, một trong những giá trị cốt lõi của Trường Đại học Phenikaa - đó là PRACTICE - TRẢI NGHIỆM thông qua:

⚫ Giải quyết các tình huống thực tiễn;

⚫ Từ thực tế để khái quát, hệ thống hóa lý thuyết/mô hình;

⚫ Làm trước - học sau, như cách tiếp cận của AI: đi từ data để tạo nên các thuật toán AI Đó chính là xu thế

⚫ Sinh viên được truyền cảm hứng để khao khát trải nghiệm, chuyển từ “thầy hỏi trò” sang “trò hỏi thầy” là chính

Môi trường TRẢI NGHIỆM tại Trường Đại học PHENIKAA sẽ giúp các bạn trẻ thực sự trưởng thành

- Xuất sắc: Trường Đại học Phenikaa đươc xây dựng, phát triển để trở thành một đại học xuất sắc trong các đại học Việt Nam và khu vực, nơi đánh thức và hiện thực hóa tiềm năng với triết lý giáo dục tự do sáng tạo - tôn trọng và phản biện; cam kết phấn đấu xuất sắc trong tất cả các tiêu chí hoạt động: Đào tạo, Nghiên cứu khoa học, Quản trị, Phát triển con người và những đóng góp cho cộng đồng

- Tự hào: Mỗi người trong “gia đình Phenikaa” tự hào là sinh viên, nhân viên và giảng viên, nhà khoa học của Trường Đại học Phenikaa, tự hào về ngôi trường đậm nhân văn của mình, nơi vun đắp niềm tin và khát vọng trở nên xuất sắc, tự hào về những nỗ lực để kiến tạo tương lai, cam kết và quyết tâm đánh thức và hiện thực hóa tiềm năng, góp phần xây dựng nền giáo dục chất lượng cao, vì cộng đồng và sự phát triển của đất nước

* Thông điệp hành động:

Thông điệp hành động của Trường Đại học Phenikaa là: “Hiện thực hóa tiềm năng.” Trường Đại học Phenikaa là đại học đa ngành, xuất sắc trong đào tạo, nghiên cứu, khởi nghiệp và hướng nghiệp, nơi tạo điều kiện tối đa cho sáng tạo và thực hành, đánh thức và hiện thực hóa tiềm năng để đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho xã hội, tạo ra những ảnh hưởng đột phá trong khoa học công nghệ và phát triển kinh tế xã hội[16]

2.1.2 Cơ cấu tổ chức

Cơ cấu tổ chức Trường ĐH Phenikaa[16] thể hiện qua sơ đồ tổ chức dưới đây:

Hình 2.1 Sơ đồ cơ cấu tổ chức trường Đại học Phenikaa

2.1.3 Đặc điểm của sinh viên trường Đại học Phenikaa

Cũng như sinh viên các trường Đại học khác, sinh viên Trường Đại học Phenikaa cũng có những đặc điểm chung như: chủ yếu ở độ tuổi khoảng từ 18 – 25 tuổi, có sức khỏe, ham hiểu biết, học hỏi, có năng lực, sáng tạo Tuy nhiên, bên cạnh những đặc điểm chung, sinh viên Trường Đại học Phenikaa cũng có những đặc điểm riêng, đặc thù

Thứ nhất, so với các trường đại học khác, số lượng sinh viên học tại trường trong những năm gần đây tăng lên nhanh chóng và đột biến Chỉ trong vòng 3 năm, số lượng sinh viên tuyển sinh năm 2022 đã gần bằng tổng số sinh viên tất cả các khóa học tại trường trong năm 2019 Lý do số lượng sinh viên tăng nhanh như vậy là do từ năm 2018, trường ĐH Phenikaa trở thành thành viên của tập đoàn Phenikaa, được đầu tư cả về cơ sở vật chất, chất lượng đội ngũ giảng viên và chất lượng chương trình đào tạo, các ngành đào tạo cũ được tập trung đầu tư có chất lượng hơn và mở thêm nhiều ngành đào tạo mới Bên cạnh đó công tác tuyển sinh của nhà trường cũng được đầu tư phát triển, nên số lượng sinh viên tăng lên nhanh chóng và đột biến[16]

Bảng 2.2 Số lượng sinh viên chính quy học tại trường trong những năm gần đây

(Nguồn: Phòng Công tác sinh viên)

Thứ hai, chất lượng sinh viên đầu vào của trường Đại học Phenikaa ngày càng tăng theo các năm, minh chứng là điểm tuyển sinh đầu vào của tất cả các ngành học đều tăng Do định hướng chiến lược và mục tiêu của trường thay đổi từ năm 2018 tập trung đầu tư vào chất lượng giảng dạy và nghiên cứu (đã trình bày ở phần trên)

Trường Đại học Phenikaa là một trường đại học đa ngành, đến thời điểm hiện tại sinh viên hệ đại học chính quy của trường theo học 36 ngành đào tạo thuộc 04 khối ngành bao gồm: Khối ngành Kỹ thuật – công nghệ, Khối ngành Kinh tế - Kinh doanh, Khối ngành Khoa học xã hội và khối ngành Sức khỏe Do nhu cầu tuyển sinh hàng năm của nhà trường và nhu cầu của người học, số lượng sinh viên tham gia học các ngành đào tạo có sự thay đổi theo các khóa học Từ năm 2019, nhà trường chỉ tổ chức đào tạo 18 ngành hệ đại học chính quy trong đó chủ yếu là những ngành thuộc khối kỹ thuật (12 ngành) Tuy nhiên đến năm 2022, số ngành đào tạo của nhà trường đã tăng lên gấp đôi là 36 ngành, đặc biệt phát triển các khối Kinh tế - Kinh doanh và Khoa học xã hội và nhân văn Trong năm học tới, nhà trường tiếp tục mở rộng thêm các ngành đạo tạo khác như Quản trị văn phòng, Marketing số…

Trường Đại học Phenikaa ở Quận Hà Đông, TP Hà Nội, theo thống kê phần lớn sinh viên theo học tại trường đến từ các quận, huyện thuộc TP Hà Nội và các tỉnh lân cận, chỉ có số lượng rất ít sinh viên gặp phải các hoàn cảnh khó khăn được nhà trường hỗ trợ hàng năm

Như vậy, sinh viên Trường Đại học Phenikaa bên cạnh những đặc điểm chung có thuận lợi của giới trẻ là có sức khỏe, ham hiểu biết, còn có những đặc điểm riêng như chất lượng của sinh viên ngày càng tăng theo các năm, sinh viên có ý chí, nghị lực vươn lên, có điều kiện học tập tốt về cả cơ sở vật chất, giảng đường, phòng thực hành, giảng viên đầu ngành, chương trình theo chuẩn quốc tế…Trong quá trình học tập, sinh viên trường Đại học Phenikaa được tạo điều kiện rất tốt để vừa tham gia học tập vừa tham gia nghiên cứu, sáng tạo, hoạt động phong trào… Sinh viên đã tham gia và đạt được nhiều giải thưởng có giá trị không chỉ trong các cuộc thi học thuật mà cả phong trào hoạt động ở địa phương, khu vực và toàn quốc

Sinh viên trường Đại học Phenikaa ngày càng đòi hỏi cao về nội dung chương trình học tập, phương pháp giảng dạy của giảng viên, cơ chế quản lý minh bạch công bằng, môi trường trải nghiệm, sáng tạo…Để phục vụ cho nhu cầu thông tin về xã hội, cập nhật một cách nhanh nhất các vấn đề thời sự, tra cứu và cập nhật kiến thức, sinh viên đã tìm tòi trên mạng xã hội bằng những công cụ như: facebook, zalo, instagram, tiktok…Qua đó giúp sinh viên có thể giải trí, trao đổi với nhau trên các diễn đàn hoặc giải trí các trò chơi trên thị trường

2.2 Đặc điểm sử dụng mạng xã hội của sinh viên trường Đại học Phenikaa

Để trả lời được các câu hỏi hiện nay các trang mạng xã hội nào đang được sinh viên Trường Đại học Phenikaa sử dụng nhiều, tần suất sử dụng ra sao và mục đích sử dụng như thế nào, nhóm nghiên cứu đã tiến hành khảo sát hơn 550 sinh viên thuộc hệ đại học chính quy khóa 16 của các Khối Kỹ thuật – công nghệ, Kinh tế - Kinh doanh, Khoa học xã hội nhân văn và Khoa học sức khỏe

Sau khi phân tích 550 mẫu kết quả khảo sát nhóm nghiên cứu chúng tôi thống kê

được kết quả như sau: