Chuyên đề Dạy học tích hợp môn Toán tiểu học PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà Những nội dung đề cập: Quan niệm, mức độ, hình thức dạy học tích hợp môn Toán tiểu học Giới thiệu vài mô hình tích hợp thể SGK Toán nước Đề xuất cho Việt Nam PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà Một đặc điểm phổ biến thời đại mà sống lĩnh vực khoa học sử dụng PP tiếp cận liên ngành với TH, thâm nhập lẫn lĩnh vực ý tưởng, PP nghiên cứu cấu trúc nội dung Pierre Léna : ”Tính phức hợp ạt tràn vào công phát triển tri thức” Edgar Morin: ’Thách thức TK 21 – Liên kết tri thức’ Phần lớn toán, tình thực tiễn cần giải đòi hỏi phải huy động, vận dụng cách tổng hợp KT, KN có từ lĩnh vực khác PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà Trong dạy học, diễn trình thâm nhập lẫn nhau, liên kết phương diện ý tưởng, phương pháp, nội dung môn học (lĩnh vực giáo dục) với môn học (lĩnh vực giáo dục) khác Sự kết hợp hài hòa lĩnh vực tri thức mang đến cho HS trải nghiệm thực có ý nghĩa, giúp HS hiểu sâu vấn đề, nhận liên hệ học, qua đạt hiệu học tập cao Dạy học tích hợp xu hướng tự nhiên tiên tiến giáo dục nước giới PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà • Trường tiểu học– giai đoạn có ý nghĩa đặc biệt đời người Trong giai đoạn giáo dục này, diễn hình thành sở tảng mặt nhận thức, niềm tin, lòng tự trọng tính tự chủ Việc TH dh ảnh hưởng tích cực đến phát triển hoạt động nhận thức nhân cách HS Không tạo điều kiện hình thành sở tảng mặt nhận thức mà tạo dựng tảng văn hóa cho HS PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà • Ở trường TH GV chịu trách nhiệm giảng dạy toàn môn học (trừ số môn khiếu chuyên biệt) nên việc thực dh tích hợp thuận lợi so với cấp học Trong thực tế, với nỗ lực sáng tạo GV, thấy nhà trường sử dụng cách tích cực việc dạy học theo kiểu “tích hợp” Điều góp phần quan trọng phát triển lực HS, thực việc “giảm tải”, tránh trùng lặp, chồng chéo nội dung môn học, đồng thời nâng cao nhận thức, nâng cao NL ĐM GD nói chung dạy học tích hợp nói riêng cho đội ngũ GV tiểu học PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà Dự thảo Chương trình tổng thể (tháng 8/2015) nêu rõ “Hệ thống môn học thiết kế theo định hướng bảo đảm cân đối nội dung lĩnh vực giáo dục, phù hợp với cấp học, lớp học; thống lớp học trước với lớp học sau; tích hợp mạnh lớp học dưới, phân hoá dần lớp học trên” PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà I Quan niệm, mức độ, hình thức DH tích hợp 1.Dạy học tích hợp tổ chức, hướng dẫn để học sinh biết huy động tổng hợp kiến thức, kĩ thuộc nhiều lĩnh vực khác nhằm giải nhiệm vụ học tập; thông qua hình thành kiến thức, kĩ mới; phát triển lực cần thiết, lực giải vấn đề học tập thực tiễn sống Tính tích hợp thể qua huy động, kết hợp, liên hệ yếu tố có liên quan với nhiều lĩnh vực để giải có hiệu vấn đề thường đạt nhiều mục tiêu khác PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà 2.Dạy học tích hợp đường hiệu để hình thành phát triển NL HS, đặc biệt NL GQVĐ thực tiễn đời sống Đó lý từ TH cần thiết phải trang bị cho HS cách nhìn nhận đối tượng tượng thực tế từ quan điểm, góc nhìn khác nhau, chẳng hạn, biết “nhìn”, biết cảm thụ tác phẩm nghệ thuật từ bình diện logic tình cảm; biết “bình giá” viết thông tin khoa học không túy từ bình diện tri thức khoa học mà từ bình diện yêu cầu xã hội hay đời sống… PGS.TS Đỗ Tiến 10 Đạt - TS Trần Thúy Ngà Tích hợp đa môn - “cường độ yếu” Môn Toán môn học công cụ, phục vụ việc dạy học môn học khác Vật lí, Hoá học, Sinh vật, Địa lí… Các kiến thức toán học khai thác, sử dụng nhiều môn học khác Những khai thác có tính đa môn, tích hợp vừa mang lại hiệu với môn vừa góp phần củng cố kiến thức môn Toán, đồng thời góp phần rèn luyện cho học sinh lực vận dụng toán học vào thực tiễn PGS.TS Đỗ Tiến 15 Đạt - TS Trần Thúy Ngà Tích hợp liên môn.Tích hợp xuyên môn Thông qua HĐTNST giáo dục Toán học, với nhiều hình thức như: tiến hành dự án ứng dụng Toán học thực tiễn; tổ chức trò chơi, câu lạc bộ, thi Toán… tạo hội giúp học sinh vận dụng KT, KN đã tích lũy vào thực tiễn cuộc sống cách sáng tạo; phát triển cho học sinh NL tổ chức quản lý hoạt động; giúp học sinh bước đầu xác định NL, sở trường thân nhằm định hướng và lựa chọn nghề nghiệp; tạo dựng số NL cho người lao động tương lai người công dân có trách nhiệm PGS.TS Đỗ Tiến 16 Đạt - TS Trần Thúy Ngà ĐỀ XUẤT MÔ HÌNH SÁCH GIÁO KHOA TÍCH HỢP TRONG MÔN TOÁN PGS.TS Đỗ Tiến 17 Đạt - TS Trần Thúy Ngà • Nguyên tăc -Không cực đoan, tích hợp dung môi dẫn giải để chuyển tải tri thức toán Không biến văn thành Đạo đức Bài học Toán phải toán Tích hợp không làm cấu trúc hệ thốn môn học -Cẩn thận, bảo đảm tính xác tích hợp VD:Tây Côn Lĩnh đâu đừng đưa vào -GV cần nâng cao trình độ Nhà trường tiểu học trung tâm văn hóa địa phương, để lại dấu ấn sâu sắc đứa trẻ Người GV muốn dạy tích hợp phải nhà văn hóa PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà THẢO LUẬN Dựa vào kinh nghiệm dạy học tiểu học anh/chị thảo luận hội dạy học tích hợp môn Toán tiểu học -Các nhóm thảo luận 15 phút -Thống ý kiến, viết giấy A0 - Báo cáo kết PGS.TS Đỗ Tiến 19 Đạt - TS Trần Thúy Ngà THỰC HÀNH •Dựa vào SGK Toán tiểu học hành, thiết kế hoạt động dạy học tích hợp môn Toán tiểu học - Các nhóm thảo luận 20 phút - Cử đại diện trình bày •Thảo luận: GV cần ĐT BD để thực dạy học tích hợp môn Toán tiểu học? PGS.TS Đỗ Tiến 20 Đạt - TS Trần Thúy Ngà Chuyên đề Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo dạy học môn Toán tiểu học 21 PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà Hoạt động trải nghiệm sáng tạo CT GDPT Hoạt động TNST CT GDPT hoạt động giáo dục, đó, hướng dẫn tổ chức nhà giáo dục, cá nhân học sinh tham gia trực tiếp vào hoạt động thực tiễn khác đời sống gia đình, nhà trường xã hội với tư cách chủ thể hoạt động, qua phát triển tình cảm, đạo đức, kỹ năng, tích luỹ kinh nghiệm riêng phát huy tiềm sáng tạo cá nhân PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà Hoạt động trải nghiệm sáng tạo CT GDPT VD: Tổ chức cho HS tham quan làng nghề (sơn mài, gốm sứ, dệt lụa, cấy trồng…) -HS trao đổi với người dân, tìm hiểu thông tin tư liệu để biết lịch sử, ý nghĩa văn hoá, cách làm, yêu cầu chất lượng, trao đổi mua bán sản phẩm; -HS tập làm quen với vài khâu qui trình sản xuất; tập nêu ý kiến số BP để nâng cao chất lượng sản phẩm, cách quảng bá sản phẩm; -HS viết báo cáo kết nghiên cứu (theo nhóm)… Qua HĐ HS rèn luyện KN giao tiếp, vận dụng tổng hợp KT nhiều môn học, PP thu thập xử lý thông tin, phát triển kĩ viết báo cáo thuyết trình; phát triển quan hệ, tình cảm với người dân địa phương… PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà Hoạt động trải nghiệm sáng tạo CT GDPT TNST hoạt động coi trọng môn học; đồng thời kế hoạch giáo dục bố trí hoạt động TNST riêng, hoạt động mang tính tổng hợp nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ khác Với CT hành, coi hoạt động lên lớp, hoạt động tập thể, hoạt động theo chủ điểm… hoạt động Đoàn - Đội hoạt động trải nghiệm Trong CT mới, Hoạt động TNST với dạy học môn làm thành loại hoạt động giáo dục nhà trường PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà THẢO LUẬN Dựa vào kinh nghiệm dạy học tiểu học anh/chị thảo luận hội tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo dạy học môn Toán tiểu học -Các nhóm thảo luận 20 phút -Thống ý kiến - Báo cáo kết PGS.TS Đỗ Tiến 25 Đạt - TS Trần Thúy Ngà Bài thu hoạch Dựa vào SGK Toán hành, thiết kế hoạt động dạy học tích hợp dạy học trải nghiệm sáng tạo môn Toán tiểu học - Nêu rõ cách tổ chức - Giải thích rõ : +Nội dung cốt lõi toán + ý tưởng tích hợp +Góp phần phát triển NL PGS.TS Đỗ Tiến 26 Đạt - TS Trần Thúy Ngà Chốt lại tập huấn I.Giới thiệu CT tổng thể CT GD PT mới, gồm : 1-Chiếu CT treo mang, gạch chân vài khái niệm +CT tổng thể +NL chung +Nl đặc thù môn học +Môn học bắt buộc +Môn học tự chọn 2-ở tieu học có môn học, môn 3-Giới thiệu kế hoạch dạy học, đọc giải thích Qui môn Toán PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà II.Một số ý CT SGK môn Toán CTGDPT 1.Những NL đặc thù môn Toán 2.Mục tiêu môn toán tiểu học 3.Cấu trúc : mạch kiến thức III.Dạy học tích hợp -Quan niệm -chú trọng cấp độ: +Nội môn học +Tích hợp đa môn ( lấy toán làm trung tâm) +Xuyên môn IV.Trải nghiệm sáng tạo PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà TỔNG KẾT PGS.TS Đỗ Tiến 29 Đạt - TS Trần Thúy Ngà [...]... HÀNH •Dựa vào SGK Toán tiểu học hiện hành, thiết kế một hoạt động dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học - Các nhóm thảo luận 20 phút - Cử đại diện trình bày •Thảo luận: GV cần được ĐT và BD như thế nào để thực hiện dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học? PGS.TS Đỗ Tiến 20 Đạt - TS Trần Thúy Ngà Chuyên đề 4 Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học môn Toán ở tiểu học 21 PGS.TS Đỗ... thù môn học +Môn học bắt buộc +Môn học tự chọn 2 -ở tieu học có bao nhiêu môn học, môn nào mới 3- Giới thiệu kế hoạch dạy học, đọc giải thích Qui về môn Toán PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà II.Một số ý về CT và SGK môn Toán trong CTGDPT mới 1.Những NL đặc thù môn Toán 2.Mục tiêu môn toán tiểu học 3. Cấu trúc : các mạch kiến thức III .Dạy học tích hợp -Quan niệm -chú trọng các cấp độ: +Nội bộ môn học. .. 9 về cơ bản được tích hợp trong chủ đề “Hình thành và hoàn thiện hệ thống số” PGS.TS Đỗ Tiến 14 Đạt - TS Trần Thúy Ngà 7 Tích hợp đa môn - “cường độ yếu” Môn Toán là môn học công cụ, phục vụ trong việc dạy học các môn học khác như Vật lí, Hoá học, Sinh vật, Địa lí… Các kiến thức toán học được khai thác, được sử dụng nhiều trong các môn học khác Những khai thác có tính đa môn, tích hợp như vậy vừa mang... mạnh”: phối hợp các môn học mức độ và hình thức của dạy học tích PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà 6 Tích hợp trong nội bộ môn Toán Toán học là một khoa học thống nhất Thông qua GD toán học, cần tạo điều kiện để HS được tiếp cận đến Toán học ở một chỉnh thể thống nhất và toàn vẹn.Đặc biệt, nó cho HS thấy được ý nghĩa, sức mạnh to lớn của Toán học trong việc giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời... thì đừng đưa vào -GV cần nâng cao trình độ Nhà trường tiểu học là trung tâm văn hóa của địa phương, để lại dấu ấn sâu sắc trong mỗi đứa trẻ Người GV muốn dạy tích hợp phải là nhà văn hóa PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà THẢO LUẬN Dựa vào kinh nghiệm dạy học ở tiểu học của anh/chị thảo luận về các cơ hội dạy học tích hợp trong môn Toán ở tiểu học -Các nhóm thảo luận 15 phút -Thống nhất ý kiến, viết... với các bộ môn vừa góp phần củng cố kiến thức môn Toán, đồng thời góp phần rèn luyện cho học sinh năng lực vận dụng toán học vào thực tiễn PGS.TS Đỗ Tiến 15 Đạt - TS Trần Thúy Ngà 8 Tích hợp liên môn .Tích hợp xuyên môn Thông qua các HĐTNST trong giáo dục Toán học, với nhiều hình thức như: tiến hành các dự án về ứng dụng Toán học trong thực tiễn; tổ chức các trò chơi, câu lạc bộ, cuộc thi về Toán sẽ... TS Trần Thúy Ngà Bài thu hoạch Dựa vào SGK Toán hiện hành, thiết kế một hoạt động dạy học tích hợp hoặc dạy học trải nghiệm sáng tạo trong môn Toán ở tiểu học - Nêu rõ cách tổ chức - Giải thích rõ : +Nội dung cốt lõi toán + các ý tưởng tích hợp +Góp phần phát triển NL gì PGS.TS Đỗ Tiến 26 Đạt - TS Trần Thúy Ngà Chốt lại tập huấn I.Giới thiệu về CT tổng thể trong CT GD PT mới, gồm : 1-Chiếu CT treo trên... môn- hệ thống hóa, liên kết,"nén ép“ kiến thức theo những cách khác nhau để tạo thành từng khối TH nội môn còn được đặc trưng bởi cấu trúc đồng tâm xoắn ốc; TH đa môn - “cường độ yếu”: mỗi môn học độc lập, chú ý phần ứng dụng liên hệ đến các môn học khác; TH liên môn - “cường độ trung bình”: mỗi môn học độc lập, thêm phần “Chủ đề tích hợp chung cho các môn học; TH xuyên môn- “cường độ mạnh”: phối hợp. .. HÌNH SÁCH GIÁO KHOA TÍCH HỢP TRONG MÔN TOÁN PGS.TS Đỗ Tiến 17 Đạt - TS Trần Thúy Ngà • Nguyên tăc 9 -Không được cực đoan, tích hợp chỉ là dung môi dẫn giải để chuyển tải tri thức toán Không biến giờ văn thành giờ Đạo đức Bài học Toán vẫn phải là toán Tích hợp không làm mất đi cấu trúc hệ thốn của môn học -Cẩn thận, bảo đảm tính chính xác của tích hợp VD:Tây Côn Lĩnh không biết ở đâu thì đừng đưa vào -GV... hoạt động Đoàn - Đội là hoạt động trải nghiệm Trong CT mới, Hoạt động TNST cùng với dạy học các môn làm thành 2 loại hoạt động giáo dục chính của các nhà trường PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà THẢO LUẬN Dựa vào kinh nghiệm dạy học tiểu học của anh/chị thảo luận về các cơ hội tổ chức các hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong dạy học môn Toán ở tiểu học -Các nhóm thảo luận 20 phút -Thống nhất ý ... SGK Toán tiểu học hành, thiết kế hoạt động dạy học tích hợp môn Toán tiểu học - Các nhóm thảo luận 20 phút - Cử đại diện trình bày •Thảo luận: GV cần ĐT BD để thực dạy học tích hợp môn Toán tiểu. .. môn Toán CTGDPT 1.Những NL đặc thù môn Toán 2.Mục tiêu môn toán tiểu học 3. Cấu trúc : mạch kiến thức III .Dạy học tích hợp -Quan niệm -chú trọng cấp độ: +Nội môn học +Tích hợp đa môn ( lấy toán. .. thù môn học +Môn học bắt buộc +Môn học tự chọn 2 -ở tieu học có môn học, môn 3- Giới thiệu kế hoạch dạy học, đọc giải thích Qui môn Toán PGS.TS Đỗ Tiến Đạt - TS Trần Thúy Ngà II.Một số ý CT SGK môn