Nghiên cứu hoạt động cung ứng thuốc tại bệnh viện đa khoa tỉnh nam định giai đoạn 2005 - 2007

Thuốc đóng vai trò quyết định trong công tác chăm sóc, bảo vệ, duy trì và phục hồi sức khỏe cho nhân dân. Trong những năm qua ngành dược luôn được đổi mới, nhiều công nghệ mới đã được ứng dụ

Luận văn tốt nghiệp cao học dược khóa 15học viện quân y

Nghiên cứu hoạt động cung ứng thuốc tại bệnh viện đa khoa tỉnh nam định

giai đoạn 2005 - 2007

Người thực hiện: DS phạm văn trường

Hướng dẫn khoa học: TS Nguyễn thị song hà

Nội dung báo cáo

Đặt vấn đề1 Tổng quan

2 Đối tượng và phương pháp n/ c3 Kết quả nghiên cứu và bàn luận

* Nghiên cứu hoạt động lựa chọn thuốc * Nghiên cứu hoạt động mua thuốc

* Nghiên cứu hoạt động cấp phát thuốc

4 Kết luận và đề xuất

* Giám sát sử dụng thuốc

Số lượng các mặt hàng thuốc ngày càng nhiều, phong phú và đa dạng về dạng bào chế.

Song thực tế lại có rất nhiều loại thuốc có tác dụng tương tự nhau được cung ứng cho bệnh viện.

Số lượng thuốc cung ứng thì nhiều nhưng chất lượng thuốc lại chưa cao, hiệu quả điều trị thấp.

Đặt vấn đề

Giá một số thuốc lại quá cao không đúng với giá trị thực của nó.

Trước thực trạng đó chúng tôi thực hiện đề tài.

Nghiên cứu hoạt động cung ứng thuốc tại bệnh viện đa khoa tỉnh nam định

giai đoạn 2005 - 2007Mục

* Phác đồ điều trị là sự tổng kết và đúc kết kinh nghiệm của các nhà điều trị nó được làm cơ sở để điều trị từng loại bệnh cụ thể Mỗi loại bệnh có thể có nhiều phác đồ điều trị khác nhau, song tất cả các phác đồ đó đều phải được bảo đảm hợp lý, an toàn, hiệu quả, kinh tế

Tổng quan

DMTTY là danh mục những loại thuốc thỏa mãn nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho đa số nhân dân Những loại thuốc luôn có sẵn bất cứ lúc nào với số lượng cần thiết, chất lượng tốt, dạng bào chế thích hợp, giá cả hợp lý.

DMTCY là DM được sử dụng tại các cơ sở khám chữa bệnh Căn cứ vào DM này, căn cứ vào MHBT,kinh phí của BV để lựa chọn tên thành phẩm của các thuốc có trong DM để phục vụ cho công tác khám chữa bệnh

DMTBV là những thuốc được xây dựng dựa trên MHBT của bệnh viện Có khả năng cung ứng, có hiệu quả trong điều trị, dễ bảo quản, ít tác dụng phụ, phù hợp với kn tài chính của BV, phù hợp với điều kiện, trình độ kê đơn, giá thành điều trị thấp hoặc chấp nhận được

Thông tin

Khoa họcKinh tế

Công nghệ

MHBTPhác đồ điều trị

Ngân sách

2 Đối tượng và phương pháp n/c

đối tượng nghiên cứuđối tượng nghiên cứu

* Bệnh án, báo cáo bệnh tật hàng năm*Danh mục thuốc hiện có của bệnh viện

* Sổ sách xuất, nhập thống kê sử dụng thuốc hàng năm lưu tại khoa dược

* Kinh phí dành cho mua thuốc tại khoa dược

* Hồ sơ, phương thức đấu thầu mua thuốc, các tài liệu, văn bản có liên quan của BYT và của khoa dược

đối tượng nghiên cứu

3 Phương pháp quản trị học

3 Kết quả nghiên cứu và bàn luận

1.N/C hoạt động lựa chọn thuốc

2.N/C hoạt động mua thuốc

3 N/C hoạt động

cấp phát thuốc 4.Giám sát SDT

Kết quả Nghiên cứu

N/C qui trình xây dựng DMTBV

Phân tích DMTBV năm 2007

Phân tích tính thích ứng của DMT

Xác định nhu cầu về số lượng

Hình thức lựa chọn nhà thầu

Chế độ giao nhận

Qui trình cấp phát thuốc

Quản lý tồn trữ

Chế độ kho tàngChế độ báo cáo

XD mối quan hệ BS-DS-YTĐD trong viêc HDSDT cho Bn

TTT hoạt động của đơn vị TT

Theo dõi ADRGS việc kê đơn ghi bệnh án thực hiện DMT

3.1 nghiên cứu hoạt động lựa chọnthuốc

Qui trình xây dựng DMTBV

•Việc xây dựng DMT là một quá trình công phu và phải được phân tích đánh giá một cách khoa học đựa trên những bằng chứng về các số liệu cụ thể.

* Khoa dược căn cứ vào danh mục này để lựa chọn, lập dự trù cung ứng thuốc cho bệnh viện theo tháng, quí cho phù hợp với nhu cầu tại từng thời điểm.

Qui trình xây dựng DMTBV

KD căn cứ vào các yếu tố Các khoa LS, cận LS dự trù, DMTTY, DMTCY, DMTBV năm trước, nhu cầu năm tới

Tổng hợp

Dự thảo danh mục thuốc mới

Trình hội đồng thuốc & điều trị

Tư vấn trình BGĐ phê duyệt

Danh mục thuốc bệnh viện

Ban hành

- MHBT, phác đồ điều trị - trình độ chuyên môn - kinh phí của bệnh viện - các văn bản của Bộ, BV

Giám sát

Phân tích cơ cấu DMTBV qua một số năm

Năm 2005 Số thuốc có trong DM là 297 Số thuốc ngoài DMTCY là 6 Số thuốc thực tế sử dụng là 262 chiếm 88.55% Như vậy việc xây dựng DMT chưa sát thực tế

Năm 2007 Số thuốc có trong DM là 306 Số thuốc ngoài DMTCY là 8 Số thuốc thực tế sử dụng là 291 chiếm 95.1% Như vậy việc xây dựng DMT đã bám sát thực tế Năm 2006

Số thuốc có trong DM là 304 Số thuốc ngoài DMTCY là 8 Số thuốc thực tế sử dụng là 278 chiếm 91.4% Như vậy việc xây dựng DMT đã bám sát thực tế

Đối chiếu giữa DMT đã xây dựng và DMT đã sử dụng ta thấy việc XDDMT là sát thực tế

Phân tích một số nhóm thuốc chính

Nhóm thuốc điều trị KST - CNK

Nhóm lác tamAminoglycosidMacrolid

Thuốc chống virusThuốc chống nấm

Như vậy trong số các nhóm thuốc trên nhóm B - láctam và nhóm aminoglycosid được đưa vào DM với số lượng nhiều nhất Hàng năm vẫn có sự nghiên cứu và bổ sung một số thuốc mới vào trong DM chủ yếu là nhóm B – láctamđiều này hoàn toàn phù hợp với MHBT và nhu cầu thực tế của bệnh viện.

Nhóm thuốc hạ sốt giảm đau chống viêm phi

AspyrinPH8Acetylsalicylic Acid

Tên biệt dượcTên gốc

- Hiện nay BV đang sử dụng 8 loại thuốc hạ sốt, giảm đau, chống viêm nhưng thực chất chỉ có 5 hoạt chất, trong đó thuốc nimesulid đã loại khỏi DMT của BV năm 2007 Như vậy việc nghiên cứu và lựa chọn những thuốc trên để đưa vào DMTBV làhoàn toàn phù hợp với nhu cầu thực tế của BV ở giai đoạn hiện nay.

nghiên cứu tính thích ứng của DMTBV

- Qua nghiên cứu MHBT của bệnh viện ĐKTNĐ chúng tôi nhận thấy rằng việc xây dựng DMT hoàn toàn phù hợp với MHBT của bệnh viện , đáp ứng được nhu cầu điều trị của bệnh viện

nghiên cứu tính thích ứng của DMTBV

Kinh phí của BV cấp cho dược, kinh phí mua thuốc

Kinh phí cấpcho dượcKinh phímua thuốc

NămTỷ lệ

- Kinh phí cấp cho dược để mua thuốc , hóa chất được tăng đều qua các năm- Với mức tỷ lệ kinh phí để mua thuốc từ 51 – 60.5% ở bệnh viện ĐKTNĐLà con số có thể chấp nhận được,hoàn toàn phù hợp với DMT của BV.

Thuốc thiết yếu có trong DMTBV

nghiên cứu tính thích ứng của DMTBV

Tỷ lệ % thuốc thiết yếu trong DMTBVSL thuốc thiết yếu

có trong DMTBVTổng số thuốc

trong DMTBVNăm

-Như vậy tỷ lệ % thuốc thiết yếu được tăng dần qua các năm từ 58 – 66%-Việc xây dựng DMT đã bám sát vào DMTTY và DMTCY của Bộ y tế

- Phù hợp với MHBT , phác đồ điều trị và kinh phí của bệnh viện

Cơ cấu thuốc nội và thuốc ngoại trong DMTBV

Tỷ lệ %Số lượng

Tỷ lệ %Số lượng

Thuốc ngoạiThuốc nội

Tổng số thuốc thực tế

sử dụngNăm

- Năm 2005 tỷ lệ sử dụng thuốc nội ở BV cao hơn thuốc ngoại

- Năm 2006, 2007 Tỷ lệ sử dụng thuốc ngoại cao hơn thuốc nội như vậy BVcó xu hướng sử dụng thuốc ngoại tăng điều này chưa phù hợp với yêu cầu của Bộ y tế là tăng cường sử dụng thuốc sản xuất trong nước.

Tỷ lệ thuốc mang tên gốc và tên biệt dược

Thuốc mang tên gốcThuốc mang tên biệtdược

NămTỷ lệ

- Như vậy việc sử dụng thuốc mang tên gốc ở BV ĐKTNĐ được tăng dần qua các năm

-Điều này hoàn toàn phù hợp với chủ trương của Bộ y tế làtăng cường sử dụng thuốc mang tên gốc và thuốc sản xuất trong nước

3.2 nghiên cứu hoạt động mua thuốc

5 Thanh toán

Qui trình mua thuốc của BVĐKTNĐ

Khoa dược căn cứ vào DM đã trúng thầu lập dự trù

Trình giám đốc duyệt

Các công ty đã trúng thầu

Ký hợp đồng mua hàng

Thanh lý hợp đồng

nghiên cứu hoạt động mua thuốc

* Việc cung ứng thuốc cho bệnh viện đã bám sát vào nhu cầu thực tế của bệnh viện, thuốc phù hợp với MHBT, phác đồ điều trị, trình độ chuyên môn của bác sĩ và kinh phí của bệnh viện.

* Hoạt động cung ứng thuốc cho bệnh viện đã thực hiện đúng theo văn bản hướng dẫn của Bộ y tế Các công ty, doanh nghiệp cung ứng thuốc cho bệnh viện đều phải qua đấu thầu.

* Các thuốc đều được kiểm tra, đối chiếu với hợp đồng đã ký trước khi nhập kho.

3.3 nghiên cứu qui trình cấp phát thuốc

Kho chính

Bệnh nhân ngoại trú

Bệnh nhân nội trúKhoa lâm

Phiếu lĩnh Ttưởng khoa dược duyệt

Đơn BHYT Thẻ BHYT Duyệt BHYT

Phiếu lĩnh thuốc DS

Thuốc thừa,

vỏ thuốc

BS khám kê đơn

Y tá thực hiện y lệnhBán thuốc

theo đơn

Đường đi của thuốc

Đường đi của thông tin, nhu cầu

Qui trình cấp thuốc cho BN nội trú

Bác sĩ khám bệnh kê đơn

Y tá tổng hợp viết phiếu lĩnh thuốc

Bác sĩ trưởng khoa ký duyệt

DS khoa dược duyệt phiếu

lĩnh thuốcKho lẻ cấp

thuốc nội trúDS khoa dược

mang thuốc xuống KLSY tá điều dư

ỡng chia thuốc cho BN

Vỏ thuốc, thuốc thừa

nghiên cứu qui trình cấp phát thuốc

- Việc xây dựng được qui trình cấp phát thuốc cho bệnh nhân đã tạo được thuận lợi rất nhiều trong việc quản lý thuốc và theo dõi sử dụng thuốc của bệnh nhân.

- Tạo được sự quản Lý chặt chẽ hơn trong quá trình cấp phát.

-Kiểm tra và phát hiện kịp thời các trường hợp sử dụng thuốc không hợp lý

- Giúp quản Lý thuốc được tốt hơn, tránh việc cấp thuốc mà không có BN, tránh thất thu cho BV và BN trong thanh toán tiền thuốc.

- Theo dõi và hạn chế được việc bán thuốc tại các khoa lâm sàng.- Tránh cho bệnh nhân phải trả những khoản tiền bất hợp lý, tiết kiệm kinh phí cho bệnh viện.

Quản lý chất lượng thuốc

- Bệnh viện đã chỉ đạo cho khoa dược thực hiện nghiêm túc các qui chế dược chính đặc biệt là qui chế quản lý thuốc độc, thuốc gây nghiện, thuốc hướng tâm thần, đã góp phần làm tăng việc sử dụng thuốc hợp lý, an toàn

-Trưởng khoa dược dựa trên chức năng và nhiệm vụ của mình đã xây dựng nội dung kiểm tra và kế hoạch tổ chức kiểm tra việc thực hiện qui chế tại khoa dược , các khoa lâm sàng và cận lâm sàng.

-Kiểm tra qui chế sử dụng thuốc trung bình 01 quí/lần/khoa

nghiên cứu qui trình cấp phát thuốc

- Tóm lại: Bệnh viện đã xây dựng được qui trình cấp phát thuốc hợp lý, phù hợp với tình hình nhân lực của khoa dược và cơ cấu tổ chức của bệnh viện tạo sự thuận lợi cho bệnh nhân đến khám và điều trị.

-Để quản Lý và theo dõi sử dụng thuốc của bệnh nhân được tốt hơn khoa dược nên bố trí dược sĩ cùng y tá điều dưỡng tham gia chia thuốc cho bệnh nhân ở tất cả các khoa lâm sàng

-Bệnh viện nên tổ chức nối mạng vi tính trong toàn viện để việc theo dõi sử dụng thuốc và quản lý thuốc được tốt hơn tránh thất thoát thuốc.

3.4 Giám sát sử dụng thuốc

Bác sĩ

Y táDược sĩ

Bệnh nhân

Chẩn đoán, kê đơn

- Chăm sóc BN - Thực hiện 3KT 5 đối chiếu - Theo dõi hiệu quả, ADRHướng dẫn kiểm tra

Thông tin thuốc

Tư vấn, trao đổi

Y lệnh

Bệnh viện đã thành lập tổ dược lâm sàng gồm 4 bác sĩ và 2 dược sĩ Đại học có nhiệm vụ giám sát sử dụng thuốc tại các khoa lâm sàng và giám sát việc kê đơn thuốc cho bệnh nhân

Thông tin thuốc

Những nội dung về thông tin thuốc

- Thông báo thuốc đình chỉ lưu hành, thuốc cấm lưu hành tại các buổi giao ban bênh viện.

-Thông tin về liều dùng cho bác sĩ và các đối tượng khác-Thông tin về thời gian dùng thuốc cho bác sĩ và y tá

-Thông tin về phản ứng có hại của thuốc, TT về tương tác thuốc-Tư vấn về thuốc điều trị, thuốc thay thế khi điều trị không có hiệu quả

-Thông tin về thuốc mới ( liều dùng, chỉ định, chống chỉ định)-Thu thập thông tin phản hồi

-Báo cáo ADR.

Thông tin thuốc

- Việc thông tin đã hoạt động tốt, đã đem lại nhiều lợi ích cho bác sĩ, dược sĩ và người sử dụng thuốc ở BVĐKTNĐ

-Tuy nhiên để hoạt động thông tin thuốc được thường xuyên và có hiệu quả các bác sĩ, dược sĩ, y tá điều dưỡng phải thực sự quan tâm đến tầm quan trọng của thông tin thuốc coi đây là một trách nhiệm của người thầy thuốc để tránh các sự việc đáng tiếc có thể xảy ra do thuốc

Giám sát việc kê đơn, ghi bệnh án, thực hiện DMTBV

Tỷ lệ %Số bệnh án

trung bình + kémTổng số

Số bệnh án được phúc traNăm

Chất lượng bệnh án hàng năm đã được cải thiện, số bệnh án trung bình và kém đã giảm rõ rệt

Các lỗi trong kê đơn ghi bệnh án thường là:

•Không đánh số thuốc độc, thuốc kháng sinh

* Chỉ định thời gian dùng thuốc chưa rõ, thuốc độc không ghi số lượng bằng chữ, một số đơn thuốc,BA cho quá nhiều thuốc, phối hợp KS, thay đổi KS chưa hợp lý

* DMT hàng năm luân được bổ sung và cập nhật kịp thời để phù hợp với nhu cầu khám và điều trị của BV.

* Bệnh viện đã xây dựng được cơ số thuốc dự trữ nhưng chưa xây dựng được DMT cụ thể, đôi khi thuốc này thừa, thuốc kia thiếu.

* Việc mua thuốc vẫn phải diễn ra hàng tháng đã gây không ít khó khăn cho khoa dược trong việc cung ứng thuốc khi thị trường thuốc có những biến động.

* Việc tăng cường sử dụng thuốc sản xuất trong nước thay thế thuốc ngoại đắt tiền đã được bệnh viện chỉ đạo sát sao để tiết kiệm kinh phí cho BV và kinh tế của bệnh nhân

Bàn luận

* Việc đánh giá hiệu quả của những thuốc có cùng hoạt chất, cùng hàm lượng, cùng dạng bào chế của những hãng sản xuất khác nhau chưa được N/c một cách cụ thể.* Việc hướng dẫn sử dụng thuốc hợp lý, an toàn cho bệnh

nhân đã được y tá điều dưỡng, dược sĩ thực hiện một cách đầy đủ.

* Đơn vị TTT đã đi vào hoạt động, đã mang lại kết quả tốt.* Giám sát việc kê đơn và ghi bệnh án đã được kiểm tra thư

ờng xuyên song vẫn còn một số đơn thuốc, BA ghi quá nhiều thuốc, phối hợp thuốc chưa hợp lý

Bàn luận

* Việc mua thuốc đã thực hiện theo hình thức đấu thầu song giá thuốc vẫn còn cao so với thực tế.

* Tỷ lệ sử dụng thuốc nội trong bệnh viện còn thấp, chi phí viện phí của bệnh nhân còn cao.

* Hiện tượng lạm dụng thuốc, bác sĩ kê đơn để được hưởng hoa hồng, các khoa rút thuốc của bệnh nhân vẫn còn.

Bàn luận

4 Kết luận

Việc xây dựng DMT đã bám sát vào MHBT, phác đồ điều trị, kinh phí của bệnh viện và các văn bản của Bộ y tế.

Các thuốc lựa chọn để đưa vào DMTđã được HĐT & ĐT nghiên cứu cân nhắc phù hợp với nhu cầu thực tế của bệnh viện.

Việc mua thuốc thực hiện theo đúng yêu cầu của Bộ y tế về công tác đấu thầu, chỉ định thầu, chọn thầu.

Bệnh viện đã xây dựng được qui trình cấp thuốc hợp lý.

4.Kết luận

Tóm lại: Công tác quản lý và cung ứng thuốc tại bệnh viện đa khoa tỉnh Nam Định đã đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời, thuận tiện, an toàn, kinh tế có hướng dẫn sử dụng thuốc hợp lý Tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại cần được khắc phục để hoạt động cung ứng thuốc được tốt hơn.

Em xin tr©n träng c¶m ¬n!